Ten temat chodzi za mną już od dawna. Właściwie to od czasu studiów, kiedy zaczęłam odbywać praktyki w przeróżnych przedszkolach w Bielsku i okolicach.

Wyobraźcie sobie taką sytuację:

Grupa trzylatków. Zadaniem dzieci jest wycięcie postaci, przyklejenie jej na kolorową kartkę, a następnie ozdobienie kolorowymi pieczątkami. Dzieci kolejno dostają nożyczki do rąk, a nauczycielka robi im zdjęcia. Następnie sama wycina sylwetki. Czasem wycinają dzieci, a nauczycielka „tylko” po nich poprawia. Kolejnym etapem jest zrobienie dzieciom zdjęć z klejem i z pieczątkami. Z całej pracy dzieci wykonują jakieś 10%. Resztę IDEALNIE robi pani nauczycielka. Na tablicy przed salą przedszkolną pojawia się wystawa IDEALNYCH prac. Na stronie internetowej natomiast zdjęcia ukazujące, że prace są dziełem przedszkolaków (można to chyba spokojnie nazwać po prostu OSZUSTWEM!)

Brzmi niewiarygodnie?

A jednak jest świętą prawdą. A w wielu placówkach codziennością. Wiem z własnego doświadczenia. Wiem z opowieści wielu moich koleżanek, które pracują w przedszkolach.

Wykonywanie prac plastycznych ZA dzieci. W jakim celu? A no właśnie w takim, żeby było IDEALNIE. Bo to tak pięknie, kiedy przed salą wiszą takie cudne obrazki, bo i rodzice lubią takie oglądać i przecież samo przedszkole jakieś takie lepsze się wtedy wydaje. Patrzcie! W naszym przedszkolu dzieci wykonują takie piękne prace! A no i zdjęcia na stronie internetowej można pooglądać, jak to dzieci, te idealne prace robiły! Przecież upaćkane klejem, krzywo wycięte i niedokładnie pokolorowane prace plastyczne, nie będą się ładnie prezentować na wystawce, nie będą dobrą reklamą przedszkola, dyrektora (bo często to on wywiera presję na nauczycielach), nadgorliwych nauczycieli.

Dla mnie, jedną z najważniejszych rzeczy, po której poznam, że dane przedszkole jest dobre dla dziecka są BRZYDKIE prace plastyczne wiszące przed salą. Tak. Dokładnie tak. Takie usmarowane klejem, niedokładnie pokolorowane, krzywo wycięte… Takie, jakie samodzielnie jest w stanie zrobić kilkulatek. Jeśli widzę takie prace, to wiem, że dziecko wykonało je samodzielnie, a podczas wykonywania pracy miało szansę poćwiczyć swoje umiejętności i je rozwijać. I wiecie, co? Osobiście uwielbiam takie NIEIDEALNE prace przedszkolaków. Bo w tym braku doskonałości jest właśnie cały ich urok. Właśnie w tym, kiedy przedszkolak przyklei owcy oczy na brzuchu zamiast na głowie i w tym kiedy pomaluje słonce na zielono i w tym kiedy upaćka całą kartkę klejem…

Czego uczymy dzieci, wykonując prace za nie? Że same nie są w stanie sobie z nią poradzić i że my zrobimy to lepiej. Nie trzeba chyba opisywać jakie fatalne ma to skutki dla jego rozwoju, poczucia własnej wartości i wiary w swoje możliwości.

Tekst nie ma na celu piętnować przedszkoli, bo oczywistym jest że są te dobre i te marne. I że nawet w tych drugich często pracują wspaniali nauczyciele, którzy na pierwszym miejscu stawiają dobro dziecko, a nie renomę przedszkola. Warto jednak zwrócić uwagę na tę kwestię przy wyborze przedszkola. Warto też zastanowić się nad swoją własną postawą. Czy jako rodzic nie wykonuję pewnych prac, które maluch mógłby zrobić sam, za niego? Bo szybciej, bo lepiej, bo ładniej, wygodniej…

Skłamałabym, gdybym napisała, że nigdy nie zrobiłam niczego za dziecko. Bo zdarzają się sytuacje, kiedy przedszkolak np. za nic na świecie nie chce w danym dniu wycinać, ale już drugi etap pracy, jakim jest kolorowanie chętnie wykona. Czasem robię więc coś ZA dziecko, ale ZAWSZE ma ono najpierw możliwość zrobienia tego samodzielnie. I do tego go zachęcam.

Nowe prywatne przedszkola wyrastają jak grzyby po deszczu. Reklamują się całą gamą zajęć dodatkowych, wspaniałymi pomocami dydaktycznymi, wielkim ogrodem, wykwalifikowaną kadrą… Gdybym ja miała otworzyć swoje przedszkole, na reklamie zawarłabym tylko jedną informację: W naszym przedszkolu nie wykonujemy prac ZA dzieci.